Örneğin Atlantik Okyanusu’nun kuzeyinde bulunan Grönland’teki buz dağları, bölgedeki 100’e yakın büyük buz kütlelerinin sürekli olarak parçalanmasıyla oluşuyor. Buradaki büyük buz kütlelerinden her yıl 10.000 ila 15.000 kadar yeni buz dağı ortaya çıkıyor.
Bu büyük buz kütleleri ise binlerce yıl süren kar yağışlarının bu süre zarfında birikmesi ve sıkışarak buz oluşturması sonucunda meydana geliyor. Dünya’daki buz dağlarının neredeyse tamamı bu büyük buz kütlelerinin parçalanmasıyla meydana geliyor.
Bir buz dağının “hayatı” aşağı yukarı şöyledir:
M.Ö. 1000 - Kar yağışlarının birikmesi
M.Ö. 950 - Buz kütlesinin oluşumu
Buz kütlesinin hareketi
M.S. 1993 - Buz kütlesinin parçalanarak buz dağlarını oluşturması
M.S. 1996 - Oluşan buz dağlarının erimesi
Önce kar yağışlarının birikmesi dönemi vardır. Bu dönemde kar yağışarının birkaç aylık birikimi sonucunda kar, daha iri taneli bir yapı kazanır. Bundan yaklaşık 50 yıl sonra ise bu kar kütlesi iyice yoğunlaşarak dev bir buz kütlesi meydana getirir. Deniz suyu ortama göre daha sıcak olduğu için buzlaşma üstten başlar. Üst kısımdaki buz kütlesi daha ağır olduğu için bütün kütleyi deniz boyunca hareket etmeye zorlar. Eğer denizde şiddetli bir akıntıya sahip olan bir nehrin dökülme etkisi varsa bu buz kütlesi günde 200 metre sürüklenebilir.
Yıllar süren bu hareket sonunda buz kütlesi, dalgaların da etkisiyle zamanla gücünü kaybeder ve parçalanarak buz dağlarını oluşturur. Bunun yanında buz kütlesi eğer hareketi esnasında daha sıcak sulara rastlarsa parçalanmaksızın hemen eriyebilir.
Buz dağlarının boyutları çok çeşitli olabilir. En küçükleri 5 metre uzunluğunda, 1 metre yüksekliğinde olurken, uzunlukları 200 metreye, yükseklikleri ise 75 metreye varabilir.
Dünya’nın en büyük buz dağlarına ise Antartika’da rastlanmaktadır.
Bir buz dağının yaklaşık 7/8’i suyun altındadır. Tabi bu ortalama bir rakamdır, çünkü suyun yoğunluğu, buz kütlesinin yoğunluğu ve hatta buz dağının şekli gibi faktörlerden dolayı bile bu oran değişiklik gösterebilir.
TİTANİC'İ BATIRAN BUZ DAĞI NE KADAR BÜYÜKTÜ?
Doğrusunu söylemek gerekirse bu tam olarak bilinemiyor. Çünkü 1912 yılındaki deniz araştırmaları çok yetersizdi. Biz bugün uydularla bu işi yaparken o zamanlar insanlar ancak mühendislik hesapları yaparak ve biraz da şans dileyerek denize açılıyorlardı. Yine de o zamanki gazetelerde çıkan haberlere göre malum buzdağının 100 m. uzunluğunda ve 20 m. yüksekliğinde olduğu söyleniyor.
Denizciler için tüm buz dağları tehlikelidir. Ama büyüklükleri, şekilleri ve bulundukları yer bakımından bazı buzdağları diğerlerine göre daha çok problem çıkarabilirler. Özellikle Atlantik Okyanusu’nda deniz trafiğinin yoğun olduğu bölgelerdeki buzdağları gemiler için büyük tehlike yaratır.
Dev buz dağları, sahip oldukları büyük kütle nedeniyle bir gemiye en çok zarar verme kapasitesine sahiptirler, ancak büyük oldukları için de radar tarafından tespit edilmeleri kolaydır. Bunun yanında buz dağının boyutları küçüldükçe, geminin radarı tarafından tespit edilmesi zorlaşır. Son olarak buz dağlarının şekli de etkilidir. Örneğin pürüzsüz, girintisiz, çıkıntısız buz dağlarının radarlar tarafından tespit edilmesi daha zordur.
NOT:alıntıdır
Anasayfa 
Latest images 
Salı Ağus. 26, 2008 12:34 pm